Betrouwbare Bronnen

Het kabinet organiseerde een Woontop en bracht alle betrokken marktpartijen, overheden en organisaties bij elkaar. Samen moesten zij de intentie om 100.000 nieuwe woningen per jaar te bouwen concreet maken en afspraken formuleren waar ze elkaar aan kunnen houden.Tegelijkertijd staat Nederland voor de uitdaging om die – uiteindelijk - een miljoen nieuwe woningen optimaal duurzaam te laten zijn én de acht miljoen bestaande woningen te verduurzamen en de bewoners bestaanszekerheid te geven. Jaap Jansen en PG Kroeger praten hierover met Karsten Klein, directeur belangenbehartiging van de Vereniging Eigen Huis en Kees Vendrik, voorzitter van het Nationaal Klimaat Platform.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door de Vereniging Eigen Huis en met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!Heb je belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Zend een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en wij zoeken contact.Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst plus linkjes en een overzicht van al onze eerdere afleveringen vind je hier***De Woontop was vooral een exercitie om 'de neuzen dezelfde richting op te krijgen'. Vicepremier Mona Keijzer bouwde in zekere zin haar eigen polder. Volgens hoogleraar volkshuisvesting Peter Boelhouwer was het ‘vooral veel wishful thinking’. Toch ziet Karsten Klein in het bijeenbrengen een zinvolle stap, ook om het realiteitsgehalte van de afspraken samen te toetsen. Niet blijven hangen in korte-termijnacties, maar de langetermijnresultaten goed 'borgen' is nuttig, zegt hij. Erg ongelukkig was daarom de losse flodder van Keijzer om haar stoerheid bij deregulering te bewijzen: een stop op verplichte nestkastjes. Klein en Vendrik hebben er weinig woorden voor nodig: “Dit is precies het verkeerde voorbeeld.”Kees Vendrik pleit er juist voor dat elk betrokken ministerie wél serieuze pogingen gaat doen om overbodige regels te schrappen. Alle creativiteit en ondernemerschap is nodig, zegt hij. Want het verduurzamen en energiezuinig maken van acht miljoen woningen is de grootste verbouwing ooit. "Iedereen gaat dit meemaken, dat kan niet anders. Laat het dan vooral iets van ons allemaal zijn en het liefst ook een beetje leuk maken."Eigen woningbezitters en alle huurders zijn daarbij elkaars bondgenoten. Klein en Vendrik ontdekken veel raakvlakken en gezamenlijke belangen. En dat is niet zo vreemd, omdat het een gigantische transitie is. “Met alle inconsistenties die veranderingen en daarvan leren altijd eigen is.”Niets is daarbij zo funest als grilligheid van politieke processen en van besluiten die ineens over ons 'neerdalen'. Bij warmtepompen en de saldering van de opbrengst van zonnepanelen zijn door het nieuwe kabinet onverhoedse ingrepen gepleegd die afschrikken en argwaan oproepen. "Als je besluit warmtepompen te verplichten en het volgende kabinet schrapt dat dan meteen weer, dan helpt dat niet", zegt Klein.Deze ‘grootste verbouwing ooit’ doet denken aan de introductie van aardgas in de jaren zestig. Ook toen moest iedereen mee in een omwenteling van zowel de keuken als haard, huis, kantoor en omgeving. En er is nog een verrassende analogie: de Deltawerken in de jaren vijftig met al hun complexiteit én als aanjager van technologische innovatie.De populaire 'koken op gas'-cursussen bleken een machtig middel van ongedwongen omgang met die transitie. Vendrik pleit daarom nu ook voor 'groene opbouwwerkers' in buurten. Bij de transitie moet de nadruk minder liggen op de hoogstandjes van de techniek en complexiteit van de aanpak en meer op de bestaanszekerheid door uiteindelijk drastisch lagere energiekosten. En de Vereniging Eigenhuis weet dat zekerheid cruciaal is, ook voor woningeigenaren.Om deze grootste verbouwing ooit een duidelijk perspectief te geven raadt Vendrik aan om een glasheldere maatschappelijke keuze voorop te zetten. Begin met de wijken waar energiearmoede deel is van een optelsom van sociale problemen. Benadruk dat mensen hier als eerste de zekerheid van lagere energiekosten zullen krijgen.***Verder kijkenWebinars van het Nationaal klimaat Platform***Verder luisteren449 - De echte crisis is de woningnood422 - Een eigen huis, een plek onder de zon - woningnood toen en nu460 - VVD'er Silvio Erkens strijdt voor versnelling van het klimaatbeleid435 - Klimaat en Groene Groei: Sophie Hermans heeft grote ambities, maar wordt het haar mogelijk gemaakt?415 – Klimaatbeleid: de inhaalslag van Nederland in Europa389 - De lange en hobbelige weg naar een klimaatneutraal Nederland55 - Ed Nijpels over zijn klimaatakkoord470 - Het kabinet bestaat niet, het is een virtuele machine463 - De eerste honderd dagen. Lessen in daadkracht voor het kabinet-Schoof456 - De zeven crises van het kabinet-Schoof452 - Wie is de baas in de coalitie?***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:34:32 – Deel 201:21:03 – Epiloog01:26:22 – EindeZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Het parlement gaat met Kerstreces. De debatten over de begrotingen geven ons een tableau van de ideeën, aanpak, tactiek en strategie van de coalitie vanaf het aantreden van Dick Schoof en zijn inmiddels gehavende ploeg. Daarbij doemt vooral één vraag op. Bestaat dit kabinet eigenlijk wel?"We zijn nu als kabinet bijna een half jaar onderweg en ik kan me voorstellen dat u de afgelopen maanden wel eens hoofdschuddend het nieuws hebt gevolgd", zegt de premier. "Dat snap ik natuurlijk. Ik knijp mezelf ook wel eens in de arm."Minister Eelco Heinen van Financiën lichtte een puntje van de sluier. Hij onthulde een ‘baanbrekend project’ waarin hij en zijn departement via kunstmatige intelligentie een perfect fiscaal stelsel ontwikkelen.Een Aha-Erlebnis! Staat dit niet symbool voor het Binnenhof van nu? Een plek waar niet Schoof en zijn bewindslieden koers en inhoud bepalen, maar een virtuele beleidsmachine? Kunstmatige intelligentie!***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!Deze aflevering bevat een advertentie van Lendahand.com. Gebruik de code BETROUWBAREBRONNEN500 tijdens het afrekenen van je eerste investering om de garantie te activeren. De code is geldig tot en met 31 december 2024. Lendahand staat onder toezicht van de Autoriteit Financiële Markten.Heb je belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Zend een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en wij zoeken contact.Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst plus linkjes en een overzicht van al onze eerdere afleveringen vind je hier***Bij de Onderwijsbegroting waren minister Eppo Bruins en de premier geheel absent. Fractieleiders Henri Bontenbal (CDA) en Rob Jetten (D66) sprongen in het gat en Geert Wilders (PVV) poogde te redden wat er te redden viel. De kleine oppositieclubs lieten hem zweten en achtereenvolgens Bruins, Heinen, Schoof, minister Judith Uitermark van Binnenlandse Zaken en zelfs vicepremier Fleur Agema (Volksgezondheid) bloeden.In de Kamer doken twee Machiavelli's op, D66-Onderwijswoordvoerder Jan Paternotte en Bontenbal, die een volleerd discipel van Maxime Verhagen blijkt te zijn. Ze kregen ongeveer alles wat ze eisten, ook al stapte D66 uit de onderhandelingen. Daarmee verlengden ze bovendien niet de levensduur van de coalitie, maar vergrootten de politieke chaos en interne tegenstellingen binnen coalitie en kabinet.      Eppo Bruins erkende dat hij van niets wist over de afspraken en rekensommen in zijn begroting. Op Onderwijs was de minister blijkbaar nu reeds vervangen door die AI-machine. Fleur Agema en Judith Uitermark waren ontzet over de gaten die Wilders voor D66, CDA, ChristenUnie, SGP en JA21 bereid was te hakken in hun budgetten.  Geen traan liet hij om hun ellende. Zoals hij evenmin zich bekreunt om de reputatieschade die hij met zijn privédiplomatie wereldwijd aanbrengt aan de premier en minister Caspar Veldkamp van Buitenlandse Zaken.  Jaap en PG zien hoe de gevonden oplossingen allerminst betekenen dat de Eerste Kamer - waar de coalitie maar 30 van de voor een meerderheid benodigde 38 zetels heeft - nu moeiteloos de Onderwijsbegroting gaat behandelen. Allereerst is door Heinen een reeks doodzonden begaan tegen de in de VVD zo heilige Zalmnorm. Hij ‘keek of de tabellen klopten’ zei hij achteloos, alsof de AI-machine al aan het werk was.     Sommige oplossingen zijn staatsrechtelijk dubieus en enkele zelfs strijdig met artikel 1 van de Grondwet (het gelijkheidsbeginsel) en met artikel 23 (de vrijheid van onderwijs). Bruins, Uitermark en David van Weel (minister van Justitie) krijgen hiermee een harde dobber in de Eerste Kamer.   Geert Wilders heeft het ene gat proberen te dekken met het andere en ontdekte hoe niemand in zijn fractie of onder zijn bewindslieden enig idee heeft van het ambt van regeren. Zo staat de autocraat nu alleen, als een solist op het beleidstoneel, gewantrouwd door zijn publiek, dat zich bekocht voelt.    Is dit virtueel regeren eigenlijk wat informateur Kim Putters en Nieuw Sociaal Contract bedoelden met een 'extraparlementair programkabinet'? Een kabinet dat bewust buiten de beleidsvorming wordt gehouden en - in de woorden van premier Schoof – ‘wordt geïnformeerd over de uitkomsten’?     ***Verder luisteren466 - Behandeling Onderwijsbegroting werd parcours vol struikelpartijen en miskleunen50 - Vrijheid van onderwijs454 - Hoe Nederland als kennisland steeds weer vastloopt in bestuurlijke spaghetti463 - De eerste honderd dagen. Lessen in daadkracht voor het kabinet-Schoof456 - De zeven crises van het kabinet-Schoof452 - Wie is de baas in de coalitie?448 - Premier zonder kompas442 - Na de sportzomer van Schoof de hete herfst van Wilders438 –Het nieuwe kabinet als kleuterklas. De koning kun je niet spelen428 – Dick Schoof, de 'premier van buiten', is de ultieme insider200 - De Heerser: Machiavelli's lessen zijn nog altijd actueel***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:30:30 – Deel 201:01:09 – Deel 301:19:29 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

De NAVO wil nieuwe kruisraketten plaatsen in Europa als antwoord op de nieuwe generatie van zulke middellange-afstandswapens die Vladimir Poetin al heeft neergezet. In Duitsland zijn de 600 Taurus-raketten hot topic in de verkiezingscampagne. In Nederland is het nog stil. Komt er – net als in 1979 - een nieuwe 'Hollanditis', de grootste crisis van Nederland in 75 jaar NAVO? De man die overal bij was, is Boudewijn van Eenennaam. Als jong ambtenaar op Buitenlandse Zaken werd hij de kernwapenspecialist. En als topdiplomaat moest hij er met de Amerikanen in Washington over dealen.Jaap Jansen en PG Kroeger praten met hem naar aanleiding van zijn boek Een Beeld van een Diplomaat.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door de Atlantische Commissie. En met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!Heb je belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Zend een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en wij zoeken contact.Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst plus linkjes en een overzicht van al onze eerdere afleveringen vind je hier***Boudewijn van Eenennaam (1946) begon in 1973 als jong ambtenaar in de jaren van het kabinet-Den Uyl en raakte bij toeval verzeild in de positiebepaling van ons land ten aanzien van de kernwapens in Europa. De discussie daarover barstte echt los toen vlak na het aantreden van premier Dries van Agt president Jimmy Carter een gloednieuwe nucleaire technologie wilde invoeren, het neutronenwapen. Samen met bondskanselier Helmut Schmidt kon de premier deze onberaden eenzijdige zet van de Amerikanen nog tegenhouden. Van Eenennaam raakte hiermee verwikkeld in de worstelingen van het NAVO-bondgenootschap op het allerhoogste niveau.Die werden nog heftiger toen Schmidt met Washington tegenover de Sovjetdreiging met nieuwe SS-20 raketten een ander antwoord overeenkwam. En ook Nederland zou meedoen. Maar de vredesbeweging kwam in opstand, demonstreerde massaal, kreeg links achter zich en slaagde er in ook regeringspartij CDA te verdelen.Premier Ruud Lubbers schoof met al zijn creativiteit de beslissing zover mogelijk vooruit. We horen Van Eenennaam er nóg over morren. De belangrijkste plaatsingsvariant kwam overigens uit zijn koker, benadrukt hij. Lubbers ging er mee aan de haal.Via Van Eenennaams contacten met de belangrijkste mensen onder Ronald Reagan groeide het idee van het ‘dubbelbesluit' en de ‘nuloptie’, dat vanaf 1981 de strategische lijn werd. In 1987, toen inmiddels Michail Gorbatsjov in het Kremlin zat, werd dat het begin van het einde van de Koude Oorlog.Over de vredesbeweging is hij nog altijd weinig complimenteus. Hij verwijt ze dat ze 'romantiek' bedreven en angstpolitiek.Hij maakte zes premiers mee, achttien ministers van Defensie en twaalf ministers op Buitenlandse Zaken. Met veel vrolijkheid – en soms wat cynisme – vertelt Van Eenennaam over zijn avonturen met ministers als Max van der Stoel, Henk Vredeling, Hans van Mierlo, Hans van den Broek, Jozias van Aartsen en Jaap de Hoop Scheffer. En over het societyleven van een ambassadeur in Washington DC, waar hij de huidige minister Caspar Veldkamp onder zich had. In zijn laatste functie – permanent vertegenwoordiger van Nederland bij de Verenigde Naties in Genève, tot 2011 – werd hij onverwacht uitgenodigd voor een kopje thee bij Asma al-Assad, de vrouw van de Syrische dictator.De actuele situatie vervult Van Eenennaam met zorgen. Hij vreest dat de Europese Unie onvoldoende opgewassen is tegen Poetin en ook niet goed is voorbereid op de terugkeer van Donald Trump. Terwijl sommige Europese leiders – zoals Manfred Weber, de leider van de Europese christendemocraten, de Poolse premier Donald Tusk en de Franse president Emmanuel Macron al in gesprek zijn over een eigen Europees kernwapen, schudt de oud-diplomaat zijn hoofd. Europa, dat heeft hij in al die jaren wel geleerd, zal nooit echt zonder de beschermende Amerikaanse paraplu kunnen.***Verder lezenBoudewijn van Eenennaam - Een Beeld van een DiplomaatB.J. van Eenennaam - Achtenveertig KruisrakettenPlaatsing van middellange-afstandsraketten, waarvoor in de jaren 80 het Malieveld nog vol liep, is nu weer nodig, zien Ko Colijn en Boudewijn van Eenennaam (NRC, augustus 2024)Nikolaos van Dam - Van Eenennaam: tussen Atlantische trouw en Europese ambities (Clingendael Spectator, boekrecensie, februari 2024)***Verder luisteren461 - Ruud Lubbers zag het een slag anders447 - Als Trump wint staat Europa er alleen voor434 – Vier iconische NAVO-leiders en hun lessen voor Mark Rutte413 - "Eensgezind kunnen we elke tegenstander aan." Oana Lungescu over Poetin, Trump, Rutte en 75 jaar NAVO404 - 75 jaar NAVO: in 1949 veranderde de internationale positie van Nederland voorgoed361 - Vilnius, juli 2023: NAVO-top in het oog van de storm279 - Jaap de Hoop Scheffer over Poetin, Oekraïne, de NAVO en de toekomst van de EU427 - Europa wordt een grootmacht en daar moeten we het over hebben272 - Dankzij Poetin: nu écht intensief debat over de toekomst van Europa256 - Na de inval in Oekraïne: 'Nu serieus werk maken van Europese defensiesamenwerking'351 - Politiek als hartstocht: drie jonge bewindslieden uit het kabinet-Den Uyl vijftig jaar laterBB 161 - Hans van Mierlo, een politieke popster401 - Adieu Dries!BB 164 - Dries van Agt, eigenzinnig politicus, paradijsvogel, wereldburger213 - Van Agt/Den Uyl/Terlouw (1981), de verschrikkelijkste kabinetsformatie ooit443 – Negen premiers en een explosief Oranjehuis***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:30:09 – Deel 201:17:48 – Deel 301:47:15 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Vanaf 1 januari 2025 volgen de Polen de Hongaren op als halfjaarlijks voorzitter van de vergaderingen van de ministers van de Europese Unie en ook van de ambassadeurs. Deze timing kon niet beter. Het contrast is groot. Wie zei daar dat Europa saai is?Zoals elk half jaar duiken Jaap Jansen en PG Kroeger in ambities, politieke rol, prioriteiten, pijnpunten, nieuwe initiatieven en culturele rijkdom en historie van de aantredende voorzitter.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show! De prijswinnaars van de biografie van Angela Merkel worden bekendgemaakt in deze aflevering.Heb je belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Zend een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en wij zoeken contact.Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst plus linkjes en een overzicht van al onze eerdere afleveringen vind je hier***Polen is niet alleen een groot land met een rijke historie, maar ook een lidstaat die zich economisch, strategisch en geopolitiek krachtig ontwikkeld heeft. En met premier Donald Tusk treedt nu een voorzitter aan met een uitvoerig Europees cv.Tusk kan leveren wat juist in deze fase noodzakelijk is: leiderschap met een heldere, stabiele en inhoudelijk doordachte focus. Dat kan hij bovendien in optimale omstandigheden. De opluchting bij het uitzwaaien van Viktor Orbán en diens geflopte pretenties als voorzitter is groot, maar in Berlijn en Parijs heersen labiliteit en onzekerheid. Donald moet dus aan de bak.Roemenië en Moldavië lieten zien dat de democratie openlijk ondermijnd wordt, maar niettemin stand houdt. Syrië werd plotsklaps een ongekende nederlaag voor Poetin en zijn wereldwijde ambities. In de VS treedt Donald Trump aan. Maar in Brussel is met Antonio Costa – die de bijeenkomsten van de regeringsleiders presideert - en de nieuwe Commissie van Ursula von der Leyen een frisse, meer coherente start mogelijk. Juist daar kan Tusk stevig aan bijdragen.    Zijn grote thema is ‘proactieve veiligheid’. Europa moet niet afwachtend en reactief zijn, maar de veiligheidsbelangen van de Unie en de lidstaten samen vaststellen en verdedigenBij defensie zal Tusk alle lidstaten en NAVO-partners bij de lurven grijpen. Polen is zelf op weg naar defensie-uitgaven ter hoogte van vijf procent van het bruto nationaal product. Maar voor Tusk zijn er veel meer vormen van veiligheid. Van voedsel- en grondstoffenveiligheid tot cyberveiligheid en de integriteit van nieuwsbronnen en sociale media.De Poolse proactieve aanpak kan daarbij profiteren van een nieuwe machtsfactor in Brussel. Jaap en PG portretteren de Poolse Eurocommissaris Piotr Serafin. Een bewust onopvallend soort bestuurder bij wie alle Brusselse lijntjes samen komen. Een andere geestverwant is de zeer ervaren partijgenoot en oud-premier van buurland Litouwen, Andrius Kubilius, de eerste Eurocommissaris voor defensie en ruimtevaart.   Het verrast dan niet dat Tusk al voor zijn aantreden informeel een € 500 miljard fonds voor defensie-investeringen in gang is gaan zetten. Ook om een EU-antwoord te bieden aan de eisen en denigrerende taal van Trump.  Het verrast evenmin dat hij een sterke, coherente aanpak van het Draghi-rapport met kracht aanjagen zal. Het kabinet-Schoof krijgt het nog druk komend halfjaar.   Kijken we naar de kleurrijke en vaak tragische historie van Polen, dan herkennen we tenminste één koning in de 16e eeuw die wel wat trekjes heeft van Donald Tusk. Sigismund III Wasa had de wind eronder. Hij leidde Polen toen het groter was dan ooit en hij veroverde bovendien - als bondgenoot van de Paus nota bene - het Kremlin in Moskou.    PG vertelt over nog drie zeer kleurrijke Poolse vorsten en de eerste premier van de Poolse democratie – een soort Mark Rutte! En geloof het of niet, die Poolse triomftocht en verovering van het Kremlin is een magnifieke scene in een van de allermooiste opera's!***Verder kijkenIs Poland's PM Donald Tusk the EU's new powerbroker? (DW, november 2024)***Verder luisteren450 - Keizerin Ursula II446 - Doe wat Draghi zegt of Europa wacht een langzame doodsstrijd437 - Dwarse Viktor Orbán mag een half jaar Europa voorzitten. Gaat dat wel goed?432 – Verkiezingen Europees Parlement 2024: het midden houdt stand429 – Hoe het Europees Parlement steeds meer macht naar zich toe trekt427 - Europa wordt een grootmacht en daar moeten we het over hebben447 - Als Trump wint staat Europa er alleen voor455 - De bufferstaat als historische - maar ongewenste - oplossing voor Oekraïne361 - Vilnius, juli 2023: NAVO-top in het oog van de storm458 - De gedroomde nieuwe wereldorde van Poetin en Xi285 - Kaliningrad, een oude stad als brandpunt van Europa***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:27:49 – Deel 200:43:37 – Deel 301:20:00 – EindeZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Op deze memoires is met ingehouden adem gewacht. Angela Merkel schreef, samen Beate Baumann - haar assistente, al bijna 33 jaar - haar levensverhaal. De titel is een parool: Vrijheid. Het verscheen meteen ook in het Nederlands. Jaap Jansen en PG Kroeger vertellen over en analyseren dit 700 pagina's dikke boek en ook Merkels eigen woorden bij de presentatie ervan in Berlijn.Het boek en deze herinneringen zijn in twee opzichten eenmalig. Het bevat Merkels persoonlijke herinneringen en reflectie op een jeugd en Werdegang in een gruwelijke dictatuur én haar belevenissen na haar 35e levensjaar in die ongekende loopbaan in een Europese democratie. Deze bracht haar in eigen land, in Europa en op wereldschaal aan de politieke top. Geen vrouw en geen DDR-burger had ooit zo'n loopbaan en zo'n leven.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!Heb je belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Zend een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en wij zoeken contact.Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst plus linkjes en een overzicht van al onze eerdere afleveringen vind je hier***Jaap en PG zien een opvallende analogie met het leven van Vaclav Havel. Ook hij was allerminst geboren om - als dichter, toneelschrijver en rebel - de president van zijn land te worden in een periode van vreedzame revolutie en Europese omwenteling, waarbij ook hij wereldwijd een moreel icoon werd.Merkels jeugdherinneringen zijn zonder twijfel het hoogtepunt van het boek. Adembenemend en vol nuances vertelt zij over het leven in een tirannie en de ingewikkelde levensomstandigheden van een West-Duitse dominee in een atheïstische dictatuur. Vol warmte en met oog voor detail schetst zij een kindertijd in een karig boerengebied waar zij genoot van de natuur en het buitenleven. Het vrolijke, onbekommerde kind Angela is een van de verrassingen in dit boek.    Des te navranter zijn de verhalen over de repressie en permanente dreiging die het kenmerk vormden van de dictatuur. Hoe haar ouders in wanhoop waren toen op 13 augustus 1961 de Muur werd opgetrokken en zij letterlijk opgesloten zouden zijn zonder ooit nog hun familie te kunnen omarmen, laat zien hoe de almachtige partij en de geheime dienst in ieder leven gruwelijke sporen trok. En toch: “Das Leben in der DDR war mehr als nur dieser Staat.”Dat zij zich als jonge vrouw kon ontwikkelen, haar eigen begaafdheid en identiteit, haar 'waarden en normen' en haar onbekommerde vrolijkheid kon bewaren, noemt Merkel 'mijn eigen grote overwinning op dat systeem.' De val van de Muur is haar 'Lebensglück'. Ze was met 35 nog jong, maar ook voldoende gerijpt om een tweede leven in een volkomen andere wereld aan te durven.Over haar jaren in de politiek vertelt ze zakelijk, grondig en met haar kenmerkende rustige humor. Hoe zij haar patriarch Helmut Kohl ijskoud afserveerde en zelf de partijvoorzitter werd van de CDU vertelt ze vrij emotieloos. Zij moest dit doen, benadrukt zij, omdat haar CDU anders de geur van corruptie en stiekemdoenerij nooit meer kwijt zou raken en het lot van de Democrazia Cristiana in Italië zou ondergaan. Massale steun vanuit de gewone leden gaf haar de moed dit te doen.Merkel verstopt beslist niet dat zij in de politiek al snel ontdekte dat zij eerzuchtig was. Wille zur Macht was haar niet vreemd en waardeert zij ook in andere politieke leiders. Als jong Milieuminister ontdekte zij nog iets: haar passie voor wereldwijd overleg en beleid formuleren op mondiale thema's. Onbedoeld bereidde dit haar voor op die volgende stap, het bondskanselierschap.Over haar jaren als kanselier is zij nuchter, methodisch en zonder veel poeha. Opmerkelijk is hoezeer ze daarbij lijkt op Wolfgang Schäuble met wie ze bij duidelijke karakterologische verschillen heel wezenlijke politieke kenmerken deelt. Ze wil fair zijn in dit boek, rekent niet keihard af met vijanden of tegenstrevers, maar gaat ervan uit dat de lezer tussen de regels door de boodschappen wel mee krijgt. De Beierse CSU, de Israëlische premier Benjamin Netanyahu, Donald Trump en de linkervleugel van de SPD zullen niet alles met vreugde lezen.Ze is wel degelijk zelfkritisch. Over de inzet voor het klimaat en over haar opstelling naar buiten toe in de eurocrisis bijvoorbeeld. Over de defensie, Russisch gas en Oekraïne benadrukt zij dat het vasthouden van dialoog met Vladimir Poetin in ieders belang was en wijst zij er soms fijntjes maar hard op, dat bijvoorbeeld haar linkse coalitiepartners de CDU geen ruimte gaven voor veel steviger beleid.Het is goed te beseffen dat memoires van staatslieden geen wetenschappelijk werk zijn op grond van historische analyse en diep graafwerk in de stukken en archieven. Ze geeft haar visie en beleving en dat levensverhaal is uniek.PG noteert daarbij het verhaal over een bronzen beeld op de laatste foto in het boek. Angela Merkel vertelt tegen het slot van haar herinneringen hoe zij spontaan besloot het te kopen. Het verbeeldt de Griekse god Kairos die symbool staat voor 'het goede moment, het goede doen op het juiste moment'.***Verder lezenAngela Merkel - Vrijheid (Arbeiderspers, 2024)Angela Merkel - Freiheit (Kiepenheuer & Witsch, 2024) ***Verder kijkenDe presentatie van het boek in Berlijn (26 november 2024)Angela Merkel in Buitenhof (1 december 2024)***Verder luisteren276 - 30 jaar politiek, 16 jaar bondskanselier en de hond van Poetin: Angela Merkel blikt terug218 - Angela Merkel, een bijzondere bondskanselier - gesprek met biograaf Ralph Bollmann42 - Merkels vertrouweling Elmar Brok: 40 jaar Europese geschiedenis421 - Bewonderd en gevreesd. De memoires van Wolfgang Schäuble111 - De onverwachte herrijzenis van Helmut Kohl – en van Truman, Merkel en Rutte122 - Voorzitten op z'n Duits. Hoe doet Merkel dat?302 - De Frans-Duitse motor hapert. Gesprek met Bondsdaglid Otto Fricke135 - 30 jaar Duitse eenheid: Carlo Trojan, de Nederlander die meeonderhandelde72 - 'Wir sind ein Volk!', December 1989: Helmut Kohl spreekt in Dresden + Geheim gifwapen Sovjet Unie61 - De val van de Muur, met Merkels eigen verhaal53 - 1989 - PG en de viering van 40 jaar Deutsche Demokratische Republik236 – Václav Havel, de dissident die president werd465 – Nederland en Duitsland, labiel en leiderloos. En: de opmerkelijke overeenkomsten met Noordrijn-Westfalen***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:54:48 – Deel 201:11:29 – Deel 301:40:08 – EindeZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Het kabinet-Schoof strompelt voort. Na de deconfiture met het Belastingplan, de marginalisatie van de ministers Fleur Agema en Marjolijn Faber bleek voor minister Eppo Bruins en staatssecretaris Mariëlle Paul de begroting van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap een parcours vol struikelpartijen en miskleunen.Jaap Jansen en PG Kroeger volgen de gebeurtenissen op de voet en trekken daar lessen uit voor de bewindslieden, de coalitiefracties, hun aanvoerders en voor een machiavellistische oppositiestrategie.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!Heb je belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Zend een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en wij zoeken contact.Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst plus linkjes en een overzicht van al onze eerdere afleveringen vind je hier***De terugkeer van Pieter Omtzigt als deeltijdleider van NSC moest leiden tot herstel van omgangsvormen en een goede toon. Maar direct was het alleen maar meer ellende. De VVD maakte vicepremier Eddy van Hijum (NSC) tot mikpunt. VVD-minister Eelco Heinen van Financiën liet NSC-minister Bruins opzichtig bungelen en PVV-fractievoorzitter Geert Wilders zette Omtzigt weg als chef van een drie zetels residu. In deze politieke context besprak de Tweede Kamer afgelopen dagen de Onderwijsbegroting.    Er zou een Herstelplan Kwaliteit Onderwijs komen. In de bijlage erbij bleek dat € 2 miljard aan bezuinigingen op te leveren. Net benoemd vertelde Eppo Bruins dat hij het allemaal maar ‘lelijk’ vond. Toch deed hij wat PvdA-minister Jo Ritzen in 1994 over Paars I zei: "Ik zag het onderwijs als drenkeling kopje onder gaan en besloot haar na te springen."   Sommige onberaden snijoperaties trok Bruins snel in, maar hij vulde het ene gat met het andere. Van dat herstelplan is niets meer vernomen, behalve de belofte dat in voorjaar 2025 iets naar buiten komt. Cruciale thema's voor de toekomst bleven verder onbenoemd of onuitgewerkt.    Hoe kon dit? De aanpak van de informateurs Elbert Dijkgraaf en Richard van Zwol was hier debat aan, vertelt PG. In de kabinetsformatie mochten zij alleen met de vier fractievoorzitters aan tafel; leiders die elkaar wantrouwden. Echte deskundigen werden niet geraadpleegd.Daarmee zit Eppo Bruins nu klem. Net als bij het Belastingplan manoeuvreert een NSC-bewindspersoon onhandig, terwijl oppositiepartijen CDA en D66 inbreken in het machtsspel. Vol zelfspot sloten zij met CU en JA21 een ‘monsterverbond'.Door politieke onhandigheid en interne verdeeldheid heeft het kabinet bovendien de conservatief-rechtse bondgenoot SGP van zich vervreemd. Chris Stoffer is op oorlogspad. Bruins dreigt in de Eerste Kamer gekielhaald te worden. Geert Wilders zet hem daarom buitenspel en dealt liever zelf met de oppositie om te redden wat er misschien nog te redden valt.   De facto is het eens zo trots als ‘extraparlementair’ aangekondigde kabinet inmiddels een minderheidskabinet dat dingen slechts realiseren kan door te buigen voor de nukken van kleine partijen die in de Senaat de doorslag kunnen geven.Premier Dick Schoof is in dit proces onzichtbaar en diens ministers laat Wilders waar mogelijk niet meediscussiëren bij het sluiten van machiavellistische deals. Zou Omtzigt dít echt bedoeld hebben toen hij bij informateur Kim Putters zo'n extraparlementair verbond als triomf binnenhaalde?   Jaap en PG tippen vast onderdelen van zo'n Florentijnse Overeenkomst. Het ideologisch essentiële punt van de Maatschappelijke Diensttijd, de juist voor MBO/HBO en MKB in de regio funeste halvering van regionale investeringsfondsen en de langstudeerboete staan in het brandpunt. De vraag is of met name PVV en BBB zulke meloenen zullen slikken - een term van het voormalige ChristenUnie-Kamerlid Eppo Bruins - en of de Senaat een begroting die geheel herzien moet worden nog wel behandelen wil. PG vond er een passend Bijbels stukje opera van Georg Friedrich Händel bij.***Verder luisteren200 - De Heerser: Machiavelli's lessen zijn nog altijd actueel https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/67379542-f134-4fa3-a50f-0fd6ed6e087a…50 - Vrijheid van onderwijs https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/ca6e0fb5-3367-468a-a9d4-00d556393c28278 - Frans Leijnse over de belabberde staat van ons onderwijs en hoe je dit oplost https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/fc70b4a6-5d47-48f3-b155-9a25b4e63ca4…227 - Structureel extra investeren in onderzoek en ontwikkeling helpt de Nederlandse economie enorm vooruit https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/d96f0366-5d04-4a87-aadf-e7bccbffc04d…454 - Hoe Nederland als kennisland steeds weer vastloopt in bestuurlijke spaghetti https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/e974b3f9-b00e-4019-8eae-c93aacccb90f…381 - Het Betrouwbare Bronnen Kenniscoalitie debat 2023 https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/af48aff1-8b72-4966-bdfe-38819f08ea9a…425 - Een oprecht akkoord https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/58309ee5-7542-48f0-9c60-67188d37de1c…201 - Het geheim van het hbo-succes https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/228d138a-8583-4fe2-ab74-4329c9c67ec4…183 - Samen slimmer worden: het Leidse kennisecosysteem als aanjager van duurzame groei https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/87c5e519-2b67-4a16-ba44-ea1f3b52ba97…126 - De kracht van hoger onderwijs https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/5694a60c-62c5-4bae-a100-74185de814a4…324 - Nederland loopt vast door tekort aan jongeren met een technische opleiding. Met als gast o.a. Eppo Bruins. https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/d10d8707-bf0b-49d8-9125-959d7786544c…371 - Banen op zoek naar mensen. Hoe in Europa bedrijven en beroepsonderwijs intensief samenwerken https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/160ba8a6-0cbe-4400-9cba-2407f3f33701…88 - Leven en werk van onderwijsvernieuwer Jos van Kemenade https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/4aa813d5-a12f-40b6-89d6-3cc38d50423a…47 - Harvard-topman Richard McCullough bezorgd over wetenschap in VS en Nederland https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/46ef1c9b-7a86-420f-b96c-3a108741e439…***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:22:34 – Deel 200:54:12 – Deel 301:28:29 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

In Nederland strompelt het kabinet-Schoof van crisis naar crisis. In Duitsland viel de regering van Olaf Scholz (een coalitie van sociaaldemocraten, groenen en liberalen) met slaande ruzie uiteen. Alle reden voor een indringend gesprek met twee zéér ervaren Duitse politici. Jaap Jansen en PG Kroeger praten met Peter Altmaier en Armin Laschet.Allebei zijn het Nederland-kenners, Europeanen in hart en nieren en met een cv van decennia politiek op het hoogste niveau. We ontmoetten hen vorige week op het Toekomstforum Noordrijn-Westfalen–Nederland in Noordwijk aan Zee, waar vertegenwoordigers van de politieke en financieel-economische top uit beide landen twee dagen bijeen waren voor intensieve gesprekken en dialoog.Das Gespräch mit Altmaier ist auf Niederländisch (ab Minute 16) und das Gespräch mit Laschet auf Deutsch, mit niederländischer Erklärung (ab 1 Stunde 07)***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!Deze aflevering bevat een advertentie voor het het meedogenloos eerlijke en fascinerende boek Sociopaat van Patric Gagne. Je kunt het hier bestellenHeb je belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Zend een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en wij zoeken contact.Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst plus linkjes en een overzicht van al onze eerdere afleveringen vind je hier***Peter Altmaier (1958) was de rechterhand van Angela Merkel. Als CDU-minister leidde hij haar Kanzleramt en coördineerde hij het kabinetsbeleid. Ook was hij minister van Financiën en minister van Economie en Energie. Hij onderstreept - in bijna volmaakt Nederlands - dat de labiliteit van beide landen geen toeval is. Na 2016 is met Brexit en de eerste termijn van Donald Trump heel het Westen gaan wankelen. Al zorgden Merkel en Rutte nog enige tijd voor stabiliteit.In Duitsland werken daarbij de sociale, mentale en politieke consequenties van de Wiedervereinigung diep door. Indringend schildert Altmaier hoe een minderheid in het oosten zo overrompeld werd door de nieuwe eenheid in een westers, Europees samenlevingsmodel, dat zij het 'normale leven' in hun oude dictatuur gingen missen.Over de coalitie na Merkel – sinds 2021 onder Scholz - is hij genuanceerd. Op sommige concrete beleidspunten kritisch, maar ook met begrip dat de regering zonder CDU/CSU door de optelsom van pandemie, oorlog in Oekraïne, energiecrisis en inflatie een heel moeilijke fase het hoofd moest bieden. Ook een nieuwe regering onder CDU-spits Friedrich Merz zal het heel zwaar krijgen, zeker ook in Europa, waarschuwt Altmaier maar vast.Armin Laschet (1961) – met wie we in het Duits praten - was lid van het Europees Parlement, de Bondsdag, minister-president van Noordrijn-Westfalen (NRW) en in 2021 kanselierskandidaat voor de opvolging van Merkel namens CDU/CSU. Hij verloor toen van Scholz.Laschet is uiterst bezorgd over de 'mésalliance' tussen Berlijn en Parijs. Want zonder een krachtige, harmonische samenwerking van die hoofdsteden is Europa stuurloos en verlamd. En dat kunnen we ons nu nog minder veroorloven dan tijdens de eerste termijn van Trump. Deze diepe zorg komt uit zijn tenen. Vriendschap en Europese lotsverbondenheid met de Fransen is een van zijn grootste politieke levensdoelen.Met hem bespreken Jaap en PG drie centrale vragen uit zijn politiek leven. Ten eerste waarom NRW en Nederland zo weinig van elkaar lijken te weten. Doordat ons land de typisch Duitse federale structuur vaak niet helemaal snapt, is de focus meestal eenzijdig gericht op Berlijn. En dat terwijl ze in NRW de Haven van Rotterdam beschouwen als ‘de haven van NRW’. Er is geen grotere economische relatie van buurlanden in Europa dan van deze twee regio's. Zo hangt de energietransitie in het Roergebied af van de Delta Rijn Corridor.Daarnaast praten ze met Laschet over zijn opmerkelijke rol van fel ideologisch bestrijder van de extreemrechtse AfD. Juist omdát hij een milde katholiek van 'die Mitte' is, voelt hij zich daartoe geroepen. Maar ook hier valt op dat hij in geharnaste scherpte de nuance blijft zoeken. Tot slot gaat het over die Frans-Duitse as. Laschet is kritisch op Scholz, omdat die hier bewees geen staatsman te zijn die de historische betekenis van deze relatie écht begrijpt. En hij vertelt een opmerkelijk verhaal hoe het ook kan. Dat gaat over de brand in de Notre Dame. Symbolischer en Europeser kan het niet.***Verder luisteren451 - 75 jaar Duitse Democratie446 - Doe wat Draghi zegt of Europa wacht een langzame doodsstrijd444 - Het Oosten kiest, Duitsland siddert421 - Bewonderd en gevreesd. De memoires van Wolfgang Schäuble399 - Politieke problemen in Duitsland, Nederland en Europa: de grote zorgen van Bondsdaglid Otto Fricke366 - De zieke man van Europa: hoe komt Duitsland uit de economische verlamming?339 – De geopolitiek van de 19e eeuw is terug. De eeuw van Bismarck321 - Umwertung aller Werte - Parijs en Berlijn van elkaar vervreemd op hun eigen feest314 - Prins Heinrich XIII en het verlangen naar een autoritair Duisland302 - De Frans-Duitse motor hapert. Gesprek met Bondsdaglid Otto Fricke290 - Bondskanselier Olaf Scholz en de razendsnelle ontwikkeling van de EU276 - 30 jaar politiek, 16 jaar bondskanselier en de hond van Poetin: Angela Merkel blikt terug218 - Angela Merkel, een bijzondere bondskanselier - gesprek met biograaf Ralph Bollmann109 - Mathieu Segers: Sterke lidstaten maken Europa sterk42 - Merkels vertrouweling Elmar Brok: 40 jaar Europese geschiedenis20 - Peter Altmaier (Duitse minister van Economie en Energie) over Nederland in Europa, Brexit en opvolging Merkel***Tijdlijn00:00:00 – Inleiding00:15:43 – Peter Altmaier (in het Nederlands)01:07:02 – Armin Laschet (in het Duits, met Nederlandse uitleg)01:49:40 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

De uitslag van de Amerikaanse presidentsverkiezingen op 5 november 2024 kwam veel sneller dan verwacht. Donald Trump won. Inmiddels wordt dit resultaat door kenners diepgaand geanalyseerd; cijfers uitgeplozen, trends vastgesteld. Veel van wat de vele zelfbenoemde Amerika-deskundigen vertelden op ‘the day after’ blijkt toch echt anders te zitten.Het was bepaald géén aardverschuiving. Dit was niet 'the greatest comeback in history'. Er is geen sprake van een ongekend mandaat. Het is niet de sprong naar een nieuw tijdperk. Deze uitslag doet denken aan 1828. En het meest nog misschien aan 1940, althans zoals het ging in de roman The Plot Against America.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!Heb je belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Zend een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en wij zoeken contact.Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst plus linkjes en een overzicht van al onze eerdere afleveringen vind je hier***1] Geen aardverschuivingTrump won van Kamala Harris. Maar historisch uitzonderlijk is het feit dat hij voor de derde keer op rij minder dan de helft van de kiezers kon overtuigen. Hij won ook duidelijk minder kiezers dan Joe Biden in 2020 en overschrijdt de 50% niet, bij 76,7 miljoen stemmen. Harris haalde 74 miljoen stemmen en net iets meer dan 48%.De smadelijkste landslide was die van 1992. Jaap en PG vertellen over het drama van George H.W. Bush die ten onder ging tegen de gouverneur van Arkansas, Bill Clinton, hoewel die maar 43% won. De spelbederver was 'de Berlusconi van Texas', Ross Perot. Aan niemand doet Donald Trump méér denken.Episch waren de aardverschuivingen van Ronald Reagan in 1980 en nog meer in 1984. En de allergrootste overwinning was die van 1964 door president Lyndon Baines Johnson. Ook een zeer kleurrijke Texaan. Maar er schuilde ook tragiek en verdriet achter deze ongeëvenaarde triomf.2] Niet dé comebackJD Vance riep op verkiezingsavond: “The greatest comeback in history”. Viktor Orbán leende ‘m meteen. Maar het is onzin.Trump lag de hele tijd vóór op Biden in de polls en Harris moest zich als underdog juist terugvechten. De GOP had het Huis en de halve Senaat ook al. Ze knokten samen tot het 50/50 werd. De echte comeback kid was Kamala Harris dus, maar ze scoorde net niet hoog genoeg.Welke presidenten waren wel zulke electorale tovenaars? Wie kwamen er roemrijk terug uit verloren posities? Diezelfde Bill Clinton in 1996. Jaap en PG vertellen hoe de Republikeinen de overwinning op de geheel mislukte eerste ambtstermijn van 'The man from Hope' zich uit de vingers lieten glippen. Een aanslag, een aarzelende kandidaat die bedankte en een extremistisch financieel beleid deden de Republikeinen toch nog de das om.De klassieke comeback was natuurlijk Harry Trumans triomf in 1948. Zijn tactieken en zijn strategie had team-Harris heel goed moeten bestuderen. Hij negeerde zijn opponent en streed tegen het 'do nothing Congress' en won in de rurale streken.3] Geen echt mandaatTrump haalde niet meer dan 50 procent, won veelal dunbevolkte regio's en had geen heldere to do lijst. Zijn overwinning in het Huis is nipter dan ooit in de geschiedenis en in de Republikeinse fractie in het Huis van Afgevaardigden is het permanent gekrakeel.Vergelijk dat met eerdere presidenten. Barack Obama won fors in 2008 en met een glasheldere missie: een grote stimuleringswet tegen de kredietcrisis en enorme werkloosheid en de gezondheidszorg met Obamacare. Ook Reagan, LBJ en al helemaal Franklin Delano Roosevelt hadden een uiterst scherpe politieke focus op wat hun overwinning hen mest opleveren.4] Geen nieuw tijdperkHet was Harris die zei: sla de bladzij om naar een nieuwe toekomst. Trumps campagne was allereerst wraak op het mislukte verleden. Wraak op zijn flop van 2020 toen in de pandemie de kiezers liever 'a safe pair of hands' kozen. Hij beloofde hen nu daarom een glanzend verleden.PG stipt de vele gouwe ouwen aan uit het Amerikaans verleden waar Trump mee kwam. Van een wet tegen illegalen uit 1798 tot het campagneliedje uit 1984, bij Reagans triomf. Van tol uit 1885 tot het afschaffen van het ministerie van Onderwijs in 1980. Zelfs Trumps plan met abortuswetgeving en dat onderwijsbeleid waren hondenfluitjes naar het 19e-eeuwse Zuiden.Trump staat dan ook in stil contrast met Republikeinse matadoren uit vroeger tijden. Van Theodore Roosevelt die de macht van kartels brak tot Dwight D. Eisenhower die brede welvaart voor de middenklasse vooropzette en grote infrastructuur. En natuurlijk Reagan met zijn fiscale hervormingen en het winnen van de koude Oorlog.5] Hét rolmodelWaar spiegelt Trump zich dan aan als hij opnieuw het Witte Huis betreedt? Voor zichzelf is hij 'the greatest president ever’. Maar er is een opmerkelijke voorganger waarover hij vaak vertelt. Andrew Jackson. Die regeerde van 1829 tot 1837 en zijn jaren waren net zo turbulent als die van Trump.Hij was de eerste 'niet-elite' president, een generaal die het idool was van de gewone man en vrouw. Ook hij wilde wraak op een hem gestolen verkiezing. Hij haatte de elite en was een demagoog die zich van niemand of de wet iets aantrok. Met iedereen maakte hij heibel, zelfs ook hij met zijn vicepresident. "De tolk van de meerderheid en haar hartstochten" schreef zijn tijdgenoot Alexis de Tocqueville.Maar omdat Trump eigenlijk de hoofdpersoon is uit een tv-serie, een fictief personage, kan het niet verrassen dat hij meest lijkt om die president uit die magnifieke roman van Philip Roth. Dat verhaal speelt in 1940 en de kandidaat van de America First Party wint van FDR. De overeenkomsten met nu zijn groot.***Verder luisteren459 – Rolmodel George Washington405 - De Amerikaanse democratie in gevaar: het gevecht tussen Biden en Trump360 - 4th of July: Mar-a-Lago, de plek waar het al 100 jaar gebeurt345 - Leiders op leeftijd. Krasse knar Joe Biden is niet de enige319 - Lyndon B. Johnson, politiek genie en manipulator van de buitencategorie289 - Donald Trump als gevaar voor de democratie - Joe Biden en zijn strijd voor de ziel van Amerika281 - Fourth of July: Amerika reisgids voor politieke junkies221 - Madam Speaker: de spijkerharde charme van Nancy Pelosi206 - 'Aardverschuiving': Michael Wolff over Donald Trumps laatste dagen als president. En: zijn bezoek aan Mar-a-Lago202 - 4th of July: Joe Biden in het spoor van LBJ (met als gast: Jan Paternotte)185 - De Amerikaanse Burgeroorlog (1): Black Lives Matter en George Floyd, hoe de burgeroorlog op de VS nog altijd zijn stempel drukt159 - Washington DC: na de afgang van Trump optimisme over Biden en Harris150 - De memoires van Barack Obama146 - Amerikaanse presidentsverkiezingen: de machtsoverdracht142 - De smerigste verkiezingscampagnes in de Amerikaanse geschiedenis133 - Amerikaanse presidenten: boeken die je volgens PG móet lezen!121 - 4th of July special: Zakenlui als president van Amerika111 - De onverwachte herrijzenis van Helmut Kohl – en van Truman, Merkel en Rutte57 - Alexis de Tocqueville wilde Amerika begrijpen44 - Amerika Special: Michael Wolff over Donald J. Trump ** PG over Franklin D. Roosevelt***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:27:49 – Deel 200:51:43 – Deel 301:34:00 – EindeZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

De turbulentie in de actuele politiek is ongekend. Donald Trumps herverkiezing is één grote wraakoefening. De Duitse coalitie valt in heftige onderlinge verwijten uiteen en verzwakt de EU. En het kabinet-Schoof vertoont steeds meer haarscheurtjes. De 'vier pizzaslices' lijken zelfs niet meer samen in één doos te willen zitten.Alle reden, vinden Jaap Jansen en PG Kroeger, om even adem te halen en van enige afstand te analyseren wat hier gaande is. Want een kabinet waarvan staatssecretaris van Integratie Jurgen Nobel ‘een groot deel van de islamitische jongeren’ tot vijand van de samenleving uitroept, heeft alle reden om tot bezinning te komen.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!Deze aflevering bevat een advertentie van Lendahand.com. Gebruik de code BETROUWBAREBRONNEN500 tijdens het afrekenen van je eerste investering om de garantie te activeren. De code is geldig tot en met 31 december 2024. Lendahand staat onder toezicht van de Autoriteit Financiële Markten.Heb je belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Zend een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en wij zoeken contact.Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst plus linkjes en een overzicht van al onze eerdere afleveringen vind je hier***In de geschiedenis is de fase van 'de eerste honderd dagen' van een nieuwe regering een iconisch begrip geworden. Maar het is nog geen 100 jaar oud. De oorsprong is een radiopraatje.Op 24 juli 1933 vertelde gloednieuw president Franklin Delano Roosevelt dat hij na een drie maanden lange wervelwind aan wetten, maatregelen en investeringsimpulsen ‘a mental picture’ wilde schetsen van zijn strategie daarbij. En zo werd 'The First 100 Days' een van de vele innovaties van politiek en bestuur waar FDR en zijn New Deal hun stempel op drukten. Donald Trump lijkt de start van zijn tweede termijn daar direct aan te ontlenen, heel anders dan in 2016.FDR werd sowieso de gouden standaard van daadkracht, durf, ongeremde energie en politiek machiavellisme van de buitencategorie. Zijn jeugdige opvolger in 1961, John F. Kennedy, was de eerste die ook zo'n 100 dagen-strategie ambieerde. PG vertelt in welk drijfzand en chaos Kennedy terecht kwam. Wellicht een schrale troost voor Dick Schoof.Ook in Duitsland kent de historie zo'n veelbelovend begin van een nieuwe leider. Willy Brandt heette niet voor niets 'de Duitse Kennedy'. Hoe hij zijn regering van jonge doeners na de lange jaren van de stokoude, autoritaire staatsman Konrad Adenauer startte, is politiek zeer leerzaam.In ons land liet Ruud Lubbers zien hoe je dat doet. Hij kon zijn strakke, lange termijn saneringsagenda met panache brengen, niet in het minst doordat de polder eieren voor zijn geld koos met het Akkoord van Wassenaar. PG vertelt hoe op het ministerie van Onderwijs de ambtelijke top niet meteen voor waar wilde aannemen, dat hun minister toch echt geheel in die geest van Lubbers zou gaan regeren.Schoofs eerste 100 dagen waren ongekend turbulent en stuurloos. Maar de premier zelf mag je daar niet als eerste verwijten over maken. Hij is de aanvoerder zoals de fractieleiders – Geert Wilders en Pieter Omtzigt voorop – zich die voorstelden. De anti-Rutte, de non-Lubbers.De fictie van ‘een extraparlementair kabinet’ maakte de partijloze premier nog ernstiger geïsoleerd. Zijn kabinet begon met vakantie, Olympische juichmomentjes en een geheel ondoorzichtig proces van het schrijven van een regeerprogramma, dat niet van de vier fracties zou zijn. Precies het omgekeerde van de aanpak van FDR of Lubbers.Verwarrender was daarbij dat het kabinet hoopte te beginnen als een harde correctie van daadkracht op de financiële puinhopen die Mark Rutte, Wopke Hoekstra en Sigrid Kaag zouden hebben achtergelaten. Het tegendeel bleek het geval. De begroting en economische ontwikkeling waren opbeurender dan iedereen voor mogelijk had gehouden. De zon gíng schijnen, maar door Kaag - niet door Wilders of Eelco Heinen.Ondanks alle ketelmuziek bleef het verder angstvallig stil. Het migratiebeleid is na 100 dagen blijven steken bij een bevestiging van de aanpak van VVD-staatssecretaris Eric van der Burg tijdens Rutte IV.NSC-staatssecretaris van Belastingen Folkert Idsinga stapte op. Het Belastingplan 2025 kreeg een meerderheid, maar het kwam zwaar gehavend uit het debat. En nog steeds is niet zeker of – en hoe – de Eerste Kamer het zal accepteren.En intussen vertrok nóg een staatssecretaris, Nora Achahbar van Toeslagen, ook NSC. Het team van deze partij lijkt funest verzwakt, terwijl haar leiding dat al was. En premier Schoof blijkt als partijloze ambtenaar niet over de gave te beschikken om zijn ploeg een gezamenlijk idee, een missie en ambitie te verlenen. Hij is van niemand en is politiek ook niemand.***Verder luisteren456 - De zeven crises van het kabinet-Schoof452 - Wie is de baas in de coalitie?448 - Premier zonder kompas442 - Na de sportzomer van Schoof de hete herfst van Wilders438 –Het nieuwe kabinet als kleuterklas. De koning kun je niet spelen428 – Dick Schoof, de 'premier van buiten', is de ultieme insider423 – Eerst zien, dan geloven – Rekenkamerpresident Pieter Duisenberg over de controle op de rijksuitgavenAfl. 44 – PG over Franklin Delano Roosevelt351 - Politiek als hartstocht: drie jonge bewindslieden uit het kabinet-Den Uyl vijftig jaar later298 - De Cubacrisis, dertien dagen die de wereld schokten. En: de angst voor nucleaire catastrofe nu163 - De ondergang van de Sovjet-Unie: hoe een wereldmacht verdampte451 - 75 jaar Duitse Democratie461 - Ruud Lubbers zag het een slag anders310 – Nu 40 jaar geleden: Lubbers premier en de polder sluit historisch Akkoord van Wassenaar213 - Van Agt/Den Uyl/Terlouw (1981), de verschrikkelijkste kabinetsformatie ooit***Tijdlijn00:00:00 – Deel 1 (kabinet-Schoof)00:19:29 – Deel 2 (historie: de eerste honderd dagen)00:48:08 – Deel 301:04:15 – Deel 401:29:09 – Deel 5 (kabinet-Schoof)01:54:12 – EindeZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Met Poetins oorlog en de geopolitieke opmars van Xi's China is tot de landen van het Westen in één klap doorgedrongen hoe afhankelijk zij zijn van precies díe grondstoffen, metalen en halffabrikaten waar heel de hightech op draait. Ook die voor de energietransitie, de digitalisering en onze defensie. Het kabinet Rutte IV heeft vlak voor zijn afscheid daarom Allard Castelein benoemd tot grondstoffengezant. Voor het eerst vertelt hij wat zijn werk inhoudt, wat hij gaan doen en hoe hij dat aanpakt.Jaap Jansen en PG Kroeger verkennen die unieke klus met hem op het toneel van een seminar van Invest in Holland in Lantaren/Venster in Rotterdam. Voor dit internationale publiek deden zij nog iets, een 'verzoeknummer'. De organisatoren daagden uit een 'echt Betrouwbare Bronnen verhaal' te vertellen over de historie van de Nederlandse geest van handel, ontdekkingen, wereldwijde contacten en unieke logistiek in deze delta van Europa met die enorme wereldhaven.This episode is mostly in English. The historical story starts from minute 11 and the conversation with Allard Castelein starts from minute 39.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door Invest in Holland. En met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!Heb je belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Zend een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en wij zoeken contact.Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst plus linkjes en een overzicht van al onze eerdere afleveringen vind je hier***Deze editie begint met een historisch verhaal van PG. Hij duikt in het megaproject van logistiek, verkeer, scheepvaart, handel en geopolitieke heerschappij over Noordwest Europa en de Noordzee door de Romeinse keizer Claudius. Deze opmerkelijke heerser - een ernstig gehandicapt prinsje uit de Julisch-Claudische dynastie dat buitengewoon begaafd bleek te zijn - profileerde zich met grootscheepse publieke werken en als de vrij onwaarschijnlijke veroveraar van wat zelfs voorvader Julius Caesar niet lukte: Britannia.Zijn logistieke project in de Nederlanden legde de grondslag voor de regio Zuid-Holland als de delta van Europa. Zijn fameuze opvolger Hadrianus kwam er zelf poolshoogte nemen en verbleef in het havenstadje dat Claudius liet aanleggen. Dit 'Forum Hadriani' mocht zich voortaan naar deze keizer noemen; het huidige Voorburg, slaapstad van de residentie.Een tweede verhaal uit vroeger tijden brengt je rond 1250 naar een monnik uit onze streken die als gezant - niet voor grondstoffen! - namens koning Louis IX – Lodewijk de negende, later befaamd als Saint Louis - de reis van zijn leven maakt. Willem van Rubroeck brengt een missive van de koning naar diens collega elders. Niet de minste. De grootste heerser in de wereldgeschiedenis, Möngke, de kleinzoon van Dzjengis Khan. Zijn belevenissen onderweg en in de gigantische hoofdstad Karakorum zijn verbluffend.Het derde verhaal gat over een Rotterdamse handelaar Jan Joosten van Lodensteyn, die met het schip 'De Liefde' in 1600 als eerste aanlegde bij Edo, de hoofdstad van Japan. Daar begon een nieuw tijdperk.Allard Castelein heeft ook iets met Rotterdam: hij was tien jaar de CEO van de Haven van Rotterdam. Sinds een half jaar bestaat zijn werk uit het voor Nederland uitbouwen van een langetermijnstrategie rond 34 strategische grondstoffen die we zelf niet hebben.Castelein slaat in zijn eerste publieke optreden een reeks 'piketpaaltjes'. Van uitermate grote betekenis noemt hij de analyse en langetermijnvisie die Mario Draghi voor de Europese Unie op tafel heeft gelegd. Wezenlijk is, dat elke lidstaat daarbij zijn eigen rol oppakt. Het ene land kan zulke kritische grondstoffen in eigen bodem opspeuren, het andere kan grote kennis en technologische know how bij die mijnbouw inzetten of het aanjagen van een ambitieus 'recycling-pad' helpen bevorderen.De EU heeft een zeer ambitieuze gezamenlijke route op weg naar open strategische autonomie geschetst. Castelein ziet zeker waar dit wellicht al te gedurfd is, maar essentieel is volgens hem dat Nederland aan de slag gaat met een coalition of the willing en niet wacht op de langzaamste. Kennis en kunde is er op dit terrein in Europa en ons land meer dan voldoende. Het gaat nu om daadkracht in publiek-private samenwerkingsprojecten, waardoor de enorme afhankelijkheid van China op dit wezenlijke domein wordt teruggedrongen.Castelein begon een half jaar geleden met een opdracht voor twee jaar. Maar het bouwen van publiek-private centra, het aanknopen van Europese en wereldwijde connecties - zoals nu reeds met Australië en Canada, maar bijvoorbeeld ook met Namibië – gaat niet in een vloek en een zucht. Daarom is hij bereid voor een jaar of vier jaar bij te tekenen.***Verder luisteren446 - Doe wat Draghi zegt of Europa wacht een langzame doodsstrijd460 - VVD'er Silvio Erkens strijdt voor versnelling van het klimaatbeleid435 - Klimaat en Groene Groei: Sophie Hermans heeft grote ambities, maar wordt het haar mogelijk gemaakt?431 - Kabinetsformatie: Handelsland Nederland staat op het spel427 - Europa wordt een grootmacht en daar moeten we het over hebben424 – Het Groot Europees Handelsdebat409 - Nederland wereldwijd handelspartner, ook van communistisch Vietnam309 - Acht miljard aardbewoners453 – 75 jaar Volksrepubliek China, waar is het feestje?306 - De gevoelige geopolitieke relatie met China311 - De wereld volgens Simon Sebag Montefiore (in English)256 - Na de inval in Oekraïne: 'Nu serieus werk maken van Europese defensiesamenwerking'227 - Structureel extra investeren in onderzoek en ontwikkeling helpt de Nederlandse economie enorm vooruit78 - Roberto Viola: Shaping Europe's Digital Future (in English)***Tijdlijn00:00:00 – Intro00:11:36 – Deel 1: historisch verhaal PG00:39:06 – Deel 2: Allard Castelein01:08:32 – EindeZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.